Skip to main content

O faigafaiva i gataifale e taua tele i afioaga o Samoa aua le fofoga taumafa faapea le fesoasoani i le tamaoaiga. I le tele o afioaga, latou te le o faatauaina le pulea tatau ma le vaaia lelei o punaoa ma le siosiomaga o le gataifale. O le faia ma le faaaogaina o ituaiga faigafaiva faa-onapo-nei e iai mea manava, upega fapea tili mataninii ina ia tele ai i’a maua ua ave alea ma auala o le faaitiitia ma le faaleagaina ai o nofoaga o i’a, figota ma meaola o le sami. O nisi gaioiga ua aafia ai le gataifale e pei o le tanumia o vaega o le sami mo eleele-fou (fanua) ma faigafaiva le talafeagai pei o fanaia, ava niukini, vailaau oona ma faamo’a/tu’iga.

O nei faafitauli o lo o tulai mai pea i gataifale o si o tatou atunuu, ua matua faaitiitia ai i’a ma figota ae le gata i lea o aafiaga i mala faalenatura e pei o galu malolosi faapea matagi ma afa pei o Ofa (1990), Valelia (1991), Heta (2004) ma le galu lolo/tsunami (2009).

I aso ua mavae sa faalagolago tele le fofoga taumafa o tagata Samoa i i’a ma figota o le sami ae ona o faafitauli pei ona ta’ua faapea le soona fagotaina ua faapea ona faatamaia ma faaitiitia ai nei punaoa o le sami. E le gata i lea, ua vaaia le taugata, ua faapea ai ona faamoemoe tagata Samoa i nei ona po i meaai tuu aisa ma meaai tuuapa o lo o faatauina mai atunuu i fafo. O se atugaluga lea o loo iai i le taimi nei ae le gata i lea o le faamoemoe tele i le tupe aua mea taumafa i aso uma.

O le polokalame faasao ma le pulea tatau o gataifale o Samoa na amata mai e le Vaega o Faigafaiva i le tausaga 1995 i le fesoasoani tau tupe mai le Malo Ausetalia (AusAid) mo le lima tausaga. O lenei polokalame ua faaauauina e le Malo o Samoa e ala i le Vaega o  Faigafaiva ma e faatauaina ai le fesootai ma le galulue soosoo tauau ma afioaga aua le pulea tatau ma le vaaia lelei o latou gataifale. O taualumaga o le polokalame e aofia ai le soalaupuleina ma le f ausiaina o Tusi Taiala e tamauina ai fuafuaga faataatitia a afioaga faapea le fesoasoani a le Vaega Faigafaiva.

Ona o le taua o lenei polokalame, ua a’e ai se tofa i le afioaga o Sasina e galuelue ma le Vaega o Faigafaiva e fausia ai lenei Tusi Taiala aua ni fuafuaga faataatitia faapea ni tulafono laiti e lima taitaia ai le afioaga i le pulea tatau o latou punaoa o le gataifale.

O fuafuaga faataatitia i lenei Tusi Taiala e unaia ai le pulea tatau ma le vaaia lelei o le faaaogaina o le tamaoaiga o le gataifale o le afioaga o SASINA, i Savaii.

 

Autu o le Taiala

O autu nei sa faatalatalanoaina ma malilie autasi i ai vaega uma o le afioaga:

 Pulea tatau ma vaaia lelei punaoa ma le siosiomaga o le gataifale;

 Faatupulai’a I’a ma Figota aua le fofoga taumafa ma le tamaoaiga o le afioaga aemaise tupulaga i le lumanai;

 Faailogaina se vaega o le gataifale (sami) e avea ma nofoaga faasao;

 Siitia le silafia ma le malamalama o tagatanuu i le taua o le gataifale mo le soifua manuia.