Skip to main content

Faamatalaga e uiga i le Afio’aga

O le Afio’aga o Sataua e i le itu i matu i sisifo o le motu tele o Salafai ma o lona faitauaofai e tusa ma le 994 ao fia ai Matai, Tina ma Tamaitai, Aumaga ma alo ma fanau. E le o aofia ai i latou ua faimalaga atu i atunuu i fafo ma aumau ai.

O Sataua e iai lona aau e mai lava i le itu i matu seia paia le itu i sisifo i le mamao pe ama le 500 mita mai le matafaga. O le vaega pito loloto o le aloalo e tusa ma le 7 futu i taimi e sua ai le tai ao nisi pito e mago atoa pe a oo ina pe le tai.

O lenei Afio’aga e mamalu tele ona pulega aua e pulea lava e le pule mamalu a Alii ma Faipule. O le aumaga e lava saunia i taimi uma aua le tautuaina o matai, faatasi ma le fautuaga a tina i mataupu tau i loto i fale ole afio’aga. Ua mafai lava e le Pulega a Alii ma Faipule ona fausia tulafono faa-le-nuu e puipuia ai le lauina o le oneone. O ia vaega uma e faa-faigofieina ai le polokalame mo le faasaoina o le gataifale ona o le lagolagosua malosi mai le Pule mamalu a Alii ma Faipule aemaise o tagatanuu uma o le afio’aga.

Ituaiga Faigafaiva ta’atele

E tele ituaiga faigafaiva e mafai ona faatinoina i le aloalo o le afio’aga o Sataua. O nisi o nei ituaiga faigafaiva e i ai matatao, tosotoso, ma le faaaogaina o upega (e tele ina faatinoina e alii) mo le fofoga taumafa a le aiga pe faatau foi. O le aoina ma le eliina o figota i luga o le aau o le galuega patino lava lea a tina ma le fanau mo taumafa a le aiga.

O le faatinoina o faigafaiva le talafeagai e iai fanaia ma ‘ava niukini ua matua faasaina lava i lalo o le pulega mamalu a Alii ma Faipule e tusa ai ma tulafono a le afioaga ua faamamaluina.

O le tele o i’a sa maua i aso ua mavae ua faigata ona maua i aso nei. O i’a o le aloalo e iai lo, poge/alogo, fuafua/anae ma mataeleele sa tele ma faigofie ona maua i le 30 tausaga talu ai. E oo foi i figota e i ai le faisua ma sea/loli//fugafuga/mama’o ua tele ni itula e faaaluina i fagotaga faatoa maua se meaai mo le aiga faatusatusa i le 30 tausaga ua mavae.

Tulafono faa-le-nuu e fesootai ma le siosiomaga o le gataifale o Sataua

O le tausaga 1958 e tusa ai ma faamatalaga tusitusia ma molimau a le afio’aga o Sataua sa faavae ai ona tulafono na fausia ma saunia e tuaa ua fai i lagi le folauga, ma o loo faaauauina pea e oo mai i le taimi nei e faasaina ai faigafaiva le talafeagai ona faatinoina i o latou gataifale. Sa faailoa mai foi e le Pule mamalu a Alii ma Faipule le tusi ua maea tamauina ai nei tulafono uma a le afio’aga. E le gata i lea sa molimauina foi e nisi o sui ua maea faasalalauina tulafono a le afio’aga i le Aso 10 Setema 1985 i luga ole alaleo (leitio) a Samoa. I le taimi nei ua matua faamalosia foi le tulafono e faasaina ai tagata mai isi afio’aga ona toe fagotaina gataifale o lenei afio’aga faatasi ma le lama moliuila. Peitai, o le auai o le afioaga i le polokalame lenei, e faamautuina ai le faamalosia o nei tulafono ma e mafai ai ona faasalaina i tulafono o faigafaiva a le Malo o Samoa se tasi na te le usitaia faasalaga faa-le-nuu ua tamauinai totonu o lenei tusi taiala poo le fuafuaga tatau mo le vaaia lelei o i’a ma figota.